Tuintraktaten

Meer en meer Nederlandstalige, al dan niet vertaalde oude publicaties handelend over tuininrichting en -onderhoud komen digitaal beschikbaar. Deze pagina geeft snel toegang tot een flink aantal werken.

Willem Goeree, d’ Algemeene bouwkunde. Volgens d’antyke en hedendaagse manier. Door een beknopte inleiding afgeschetst, en van veel onvoegsame bewindselen en verbasteringen ontswagteld en verbeterd, Amsterdam 1681.
1681 PDF p. 175-179
1705 PDF p. 174-177

Jan van der Groen, Den Nederlandtschen hovenier, zynde het I. deel van Het vermakelyck landt-leven, Amsterdam 1669.
1669 PDF (ingekleurde versie PDF)
1687 PDF
1669 FR/DE versie: Le Jardinier Hollandois… / Der Niederländische Gärtner… PDF

Anoniem, vertaling Franstalig werk van De la Quintinie, De nieuwe en naauwkeurige Neederlandse hovenier, Leiden 1713.
1713 PDF

Georg Andreas Agricola, vertaald door J. le Long, Nieuwe en ongehoorde dog in de natuur welgegronde queekkonst van boomen, heesters en bloemgewassen, ofte derselver algemeene vermeedering, Amsterdam 1719.
1719 I PDF
1719 II PDF
1724 I PDF
1724 II PDF

Pieter de La Court van der Voort, Bijzondere aenmerkingen over het aenleggen van pragtige en gemeene landhuizen, lusthoven, plantagien en aenklevende cieraden…, Leiden 1737.
1737 PDF
1737 PDF
1763 PDF
1750 FR versie: Les Agrémens de la campagne PDF
1758 DE versie: Anmuthigkeiten des Landlebens PDF

Philip Miller, vertaald en bewerkt door Jakob van Eems, Groot en algemeen kruidkundig, hoveniers, en bloemisten woordenboek…, Leiden 1742.
1742 I PDF
1742 II PDF
1745 I PDF
1745 II PDF

Richard Bradley, vertaald en bewerkt door C.S.A.V.L., Almanach der hoveniers…, Amsterdam 1745.
1745 PDF

Philip Miller, vertaald en bewerkt door Job Baster, Maandelykse tuin-oeffeningen, aantoonende, wat werk noodzaaklyk te doen is in ieder maand van het jaar, zoo in de moes- vrugt- en bloem-tuin, als in de stook- en broei-kassen, en de kweekery…, Haarlem 1767
1767 PDF

Richard Bradley, vertaald en bewerkt door C.S.A.V.L., Almanach der hoveniers, 1745
1745 PDF

Johann Hermann Knoop, Beschouwende en werkdadige hovenier-konst of inleiding tot de waare oeffening der planten…, Leeuwarden 1753.
1753 PDF

Johann Hermann Knoop, Pomologie of beschrijving van de beste soorten appels en peren…, Leeuwarden 1758.
1758 PDF

Johann Hermann Knoop, Dendrologia, of, Beschryving der plantagie-gewassen: Die men in de tuinen cultiveert, zo wel om te dienen tot cieraad, om daar van alleés, cingels, heggen, berçeaux, cabinets, pyramiden, plaizier-bosschen, enz., als tot huishoudelyk gebruik, te planten…, Leeuwarden 1758.
1763 PDF

Johann Hermann Knoop, Fructologia, of beschryving der vrugtbomen en vrugten, die men in de hoven plant en onderhoud…, Leeuwarden 1763.
1763 PDF

Anoniem, vertaald uit het Frans en bewerkt, De burger-boer, of land-edelman, zynde een beknopt zak-woordenboek van het buiten-leeven…, 3 delen, Amsterdam 1766
deel 1 1766 PDF
deel 2 1766 PDF
deel 3 1766 PDF

Johann Hermann Knoop, Beschrijving van plantagie-gewassen, die men in hoven aankweekt, zo om te dienen tot sieraad bij het maaken van laanen, cingels, heggen, berceaux, kabinetten, pyramiden, slinger-boschjes enz. als tot huishoudelijk gebruik…, Amsterdam 1790.
1790 PDF
1790 PDF

Johann Hermann Knoop, Beschryving van vruchtboomen en vruchten die men in hoven plant en onderhoudt…, Amsterdam 1790.
1790 PDF

Johann Hermann Knoop, Beschrijving en afbeelding van de beste soorten van appelen en peeren…, Amsterdam 1790.
1790 PDF

Gijsbert van Laar, Magazijn van tuin-sieraaden, Amsterdam 1802-1809
Verschillende drukken en versies, zie hier.

Schrijver der Flora, Nederlandsche tuinkunst. Handboek voor beoefenaars der plantenkunde. Bezitters van tuinen en buitenverblijven. Boom- en bloemkweekers. Hoveniers en warmoezeniers, 3 delen, Amsterdam 1837-1838
deel 1 1837 PDF
deel 2 1837 PDF
deel 3 1838 PDF
1849 DE versie: J. H. F. Lerz, Handbuch der deutschen und holländischen gartenkunst PDF

Theodorus Frederick Uilkens, Handboek voor den Nederlandschen Tuinbouw, Groningen 1848.
1848 PDF

Theodorus Frederick Uilkens, Aanleg van parken. Bloemtuinen, Amsterdam 1854.
1854 PDF

W.C. Spoor e.a., Flora en Pomona. Magazijn voor tuinbouw, warmoezerij, boomkweekerij en wetenschappelijken landbouw, Utrecht 1853-185x ; (Hoofdstuk Grondtrekken der kunst van aanleggen van tuinen en buitenplaatsen, naar Jaeger)
1856 PDF

Henrich Witte, Handboek voor den bloementuin, met opmerkingen voor de behandeling der planten in de koude en warme kas, 1866 / 1877
1866 PDF
1877 PDF

Heinrich Witte, Tuinen, villa’s en buitenplaatsen…, Leiden 1876-1878
1876-1878 PDF

J.C. Krook, Handboek tot het aanleggen, beplanten, onderhouden, enz., van tuinen, vooral met het oog op stadstuinen, 1872
1872 PDF

Deutsche Gartenbaubibliothek e.V.
Kramerius